เคยทราบหรือเคยสงสัยกันหรือไม่ว่า..ทำไมจึงต้องเรียกพิธีกรรมที่นำเอาเถ้าถ่านที่เหลือจากการเผาศพไปลอยในแม่น้ำว่า ”ลอยอังคาร” ด้วย?
วันนี้เรามีคำตอบมาฝาก

คำว่าอังคารนั้นส่วนใหญ่ก็มักเข้าใจว่าน่าจะเป็นชื่อของวัน แล้วทำไมต้องเรียกว่าลอยอังคาร หรือว่าพิธีกรรมนี้ทำในวันอังคาร เพราะอะไรทำไมจึงเป็นเช่นนั้นล่ะ         

แท้จริงแล้วคำว่าอังคารในความหมายของพิธีกรรมนั้นหมายถึง ถ่านไม้หรือเถ้าถ่านของศพที่เผาแล้ว ไม่ใช่ชื่อของวันใด ๆ อย่างที่หลายคนเข้าใจหรือคุ้นชินกัน

พิธีลอยอังคาร จึงหมายถึง การนำเถ้าถ่านที่เหลือจากการเผาศพไปลอยในแม่น้ำ ไม่ใช่การนำอัฐิหรือกระดูก          ไปลอยในแม่น้ำแต่อย่างใด อย่างที่หลาย ๆ คนมักเข้าใจกัน

สาเหตุคตินิยมของคนทั่วไปที่คิดเกี่ยวกับการลอยอังคารนั้น มีความเชื่อกันว่า การลอยอังคารจะช่วยส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดี ที่มีแต่ความร่มเย็นเป็นสุข เหมือนดั่งสายน้ำที่มีแต่ความชุ่มเย็น          

ซึ่งความเชื่อเกี่ยวกับการลอยอังคารนั้น เริ่มจากในสมัยก่อนที่ยังไม่มีการสร้างเมรุ หรือเชิงตะกอนเผาศพ          ดังนั้นเมื่อทำการเผาศพแล้ว เถ้าถ่านและกระดูกที่เหลือจากการเผาศพก็จะถูกปล่อยทิ้งไว้ ณ ลานวัด หรือป่าช้าทำให้เถ้าถ่านเหล่านั้นอาจถูกผู้คนเหยียบย่ำ และถูกสัตว์คุ้ยเขี่ยบ้าง เรียกว่าเป็นภาพที่ไม่สวยงามนัก          

นั่นจึงได้เกิดแนวความคิด ว่าต้องการจัดการให้เข้าที่เข้าทาง จึงกลายเป็นการนำไปลอยในแม่น้ำ หรือบ้างก็ลอยแค่ส่วนหนึ่งและเก็บไว้บูชาส่วนหนึ่ง ซึ่งโดยมากแล้วส่วนที่เก็บไว้บูชาก็คือกระดูกหรืออัฐิ โดยจะเก็บไว้ในโกฐและส่วนที่นำไปลอยน้ำก็คือขี้เถ้าหรืออังคารนั่นเอง          

ซึ่งพิธีการลอยอังคารนั้นสันนิษฐานว่า..น่าจะได้รับคตินิยมมาจากศาสนาฮินดูของคนในอินเดีย เพราะว่าคนอินเดียถือว่าแม่น้ำคงคาเป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์สามารถช่วยชำระบาปได้ ด้วยเหตุนี้การเผาศพของคนอินเดียจึงมักที่จะนำศพมาเผากันที่ริมแม่น้ำคงคา

ทั้งนี้ก็เพื่อที่จะนำกระดูกและเถ้าถ่านของผู้ตายทิ้งลงแม่น้ำ ณ บริเวณนั้น เพราะคนอินเดียมีความเชื่อกันว่าถ้าได้สัมผัสกับน้ำในแม่น้ำคงคาก็จะได้ขึ้นสวรรค์ รวมถึงน้ำในแม่น้ำคงคาสามารถชำระล้างบาปต่าง ๆ ได้          

ซึ่งพิธีการลอยอังคารนั้นจะทำเมื่อทำพิธีเก็บอัฐิและทำบุญเสร็จแล้ว นิยมรวบรวมอังคารห่อด้วยผ้าขาวหรือใส่โถ แล้วนำไปลอยยังแม่น้ำหรือทะเลบริเวณที่มีร่องน้ำลึก โดยเชื่อว่าจะทำให้ผู้ตายได้อยู่ในสถานที่เย็นๆ

การลอยอังคารนั้นไม่เพียงแต่เป็นการฝากคนที่เรารักไว้กับพระแม่คงคา เทพยดาผู้รักษาน้ำเท่านั้น แต่ยังเป็นเสมือนสัญลักษณ์ของการระวางทุกสิ่งทั้งปวง เพราะว่าร่างกาย สังขารทั้งหลายเมื่อแตกดับกลับคืนสู่ธาตุต่างๆที่มาประชุมกัน เหลือเพียงผงธุลีฝากไว้ในอากาศ ในดิน ในน้ำ กลับคืนสู่บ้านอันนิรันดร์และแท้จริงของสรรพสิ่งทั้งมวล

และนี่ก็เป็นแค่ส่วนเสี้ยวหนึ่งของที่มาว่า..ทำไมจึงเรียกว่าลอยอังคารนั่นเอง         

ขอขอบคุณแหล่งที่มาจาก youtube เรื่อง ทำไมจึงเรียกว่าลอยอังคาร - ไทยกระจ่าง